Pomoc publiczna: konsultacje publiczne zmian rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych

Komisja Europejska ogłosiła konsultacje publiczne dotyczące projektu nowelizacji rozporządzenia Komisji (UE) z dnia 17 czerwca 2014 r. nr 651/2014 uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych, GBER). Rozporządzenie nr 651/2014 jest kluczową unijną regulacją w zakresie pomocy publicznej, umożliwiającą państwom członkowskim udzielanie określonych w nim kategorii pomocy bez konieczności tzw. notyfikacji, czyli uprzedniego zgłoszenia i zatwierdzenia przez Komisję, jeśli pomoc spełnia określone w rozporządzeniu warunki. Rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych było już kilkukrotnie zmieniane w celu uproszczenia przepisów oraz objęcia nim kolejnych kategorii pomocy publicznej. W rezultacie, ponad 97% wszystkich środków pomocowych jest obecnie wdrażanych w UE bez konieczności notyfikacji.

Obecnie proponowana przez Komisję nowelizacja ma na celu odzwierciedlenie w rozporządzeniu zmian w różnych, poddawanych aktualnie przeglądowi wytycznych dotyczących pomocy publicznej (wytycznych w sprawie pomocy regionalnej, wytycznych w sprawie pomocy na ochronę klimatu, środowiska oraz cele związane z energią, wytycznych w sprawie finansowania ryzyka oraz zasad ramowych dotyczących pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną), a jednocześnie promocję finansowania publicznego, które przyczynia się do realizacji aktualnych priorytetów UE, a mianowicie Zielonego Ładu oraz europejskich strategii: przemysłowej i cyfrowej, oraz zapewnienie, aby zasady pomocy publicznej uwzględniały najnowsze zmiany rynkowe i technologiczne.

Proponowane zmiany obejmują w szczególności:

Pomoc na ochronę środowiska i cele związane z energią

• zwiększenie możliwości wspierania różnego rodzaju „zielonych” projektów, takich jak ograniczenie emisji CO₂, rekultywacja siedlisk przyrodniczych i ekosystemów, ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej, pojazdy ekologicznie czyste lub bezemisyjne oraz infrastruktura ładowania i tankowania;
• wprowadzenie nowych „zielonych” warunków, które muszą spełniać duże zakłady energochłonne, aby uzyskać objętą wyłączeniem grupowym pomoc w formie obniżonych stawek podatkowych na podstawie dyrektywy w sprawie opodatkowania energii. Dzięki temu pomoc zapewni zwiększenie efektywności energetycznej i inwestycji w projekty prowadzące do znacznego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych przez beneficjenta;
• w celu uwzględnienia zwiększonej roli składowania w procesie włączania energii odnawialnej do systemu elektroenergetycznego, poprzez rozszerzenie zakresu dotychczasowych wyłączeń dotyczących pomocy inwestycyjnej i operacyjnej na energię odnawialną, aby uwzględnić projekty dotyczące magazynowania energii, które są bezpośrednio powiązane z nowymi lub istniejącymi obiektami wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych;
• ułatwienie inwestycji w zielony wodór poprzez wprowadzenie wyłączenia grupowego dla pomocy inwestycyjnej na projekty w zakresie zielonego wodoru i inwestycje w infrastrukturę wodorową. W tym celu pomoc operacyjna na instalacje działające na małą skalę w celu propagowania zielonego wodoru zostanie wyłączona z obowiązku zgłoszenia;
• zachęcenie do realizacji ambitnych projektów renowacji budynków ,poprzez wprowadzenie „zielonej premii”, tzn. wyższych poziomów intensywności pomocy podlegającej wyłączeniu blokowemu w przypadku pomocy na poprawę charakterystyki energetycznej budynków. Premia ta będzie mieć zastosowanie w przypadku, gdy poprawa charakterystyki energetycznej prowadzi do istotnego zmniejszenia zapotrzebowania na energię pierwotną;

Pomoc na inwestycje w zakresie finansowania ryzyka

• doprecyzowanie i uproszczenie zasad dotyczących pomocy na finansowanie ryzyka, stosownie do prowadzonego równolegle przeglądu wytycznych w sprawie finansowania ryzyka, na przykład poprzez wyjaśnienie zasad kwalifikowania się do takiej pomocy na podstawie GBER;
• rozszerzenie zakresu pomocy na rozpoczęcie działalności, tak aby obejmowała ona pomoc w formie transferu praw własności intelektualnej z organizacji badawczej, w której opracowano podstawowe prawa własności intelektualnej, na małe i innowacyjne przedsiębiorstwa, które muszą wprowadzić nowy produkt lub usługę na rynek;

Pomoc na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną

• uproszczenie warunków przyznawania pomocy na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną bez uprzedniej notyfikacji,  na przykład poprzez umożliwienie obliczania kosztów pośrednich projektów badawczo-rozwojowych na podstawie uproszczonej metody kosztów oraz wprowadzenie nowych zasad zgodności pomocy w odniesieniu do wsparcia na rzecz infrastruktur testowo-doświadczalnych (nazywanych również „infrastrukturami technologicznymi”);

Pomoc regionalna

• dostosowanie warunków udzielania pomocy do nowych wytycznych w sprawie pomocy regionalnej, na przykład poprzez rozszerzenie możliwości przyznania pomocy operacyjnej w celu zapobiegania wyludnianiu się lub ograniczania tego zjawiska również na obszary słabo zaludnione (dotychczas było to możliwe tylko w przypadku bardzo słabo zaludnionych obszarów).

Przyjęcie rozporządzenia zmieniającego GBER planowane na pierwsze półrocze 2022 r.

Konsultacje publiczne trwają do 8 grudnia 2021 r. Komisja Europejska zaprasza do przekazywania uwag i opinii obywateli UE oraz zainteresowane podmioty, zarówno przedsiębiorców i ich organizacje, jak i organy administracji. Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie nr 651/2014 oraz szczegóły dotyczące konsultacji publicznych dostępne są na stronie internetowej Komisji Europejskiej.

Źródło: Komisja Europejska

Departament Wsparcia Przedsiębiorczości PARP, Enterprise Europe Network