Pomoc de minimis

Pomoc de minimis jest to szczególny rodzaj wparcia dla przedsiębiorców przez państwo, które nie podlega zgłoszeniu do Komisji Europejskiej.

Członkostwo w Unii Europejskiej wiąże się z obowiązkiem spełniania odpowiednich wymogów. Zgodnie z kryteriami kopenhaskimi jedną z najważniejszych zasad, która przesądza o możliwości przystąpienia do UE, jest funkcjonująca gospodarka rynkowa oraz zdolność sprostania presji konkurencyjnej i siłom rynkowym UE. Oznacza to, że co do zasady państwa członkowskie nie powinny świadczyć pomocy podmiotom gospodarczym, np. poprzez przyznawanie dotacji do ich działalności, udzielanie preferencyjnych kredytów czy wprowadzanie ulg podatkowych. Takie narzędzia w oczywisty sposób wzmacniają bowiem jednych przedsiębiorców kosztem innych i mogą doprowadzić do zakłócenia procesów wolnorynkowych.

Od wspomnianego wyżej generalnego zakazu istnieją jednak wyjątki. Przepisy unijne przewidują bowiem możliwość udzielania pomocy np. na projekty o charakterze socjalnym, mające na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi, wspierające realizację ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania itd. Otrzymanie wsparcia w wymienionych obszarach jest uzależnione od uzyskania na to zgody ze strony Komisji Europejskiej. Wspomniana zgoda jest wyrażana po uprzednim przeprowadzeniu przez KE procedury badającej zgodność planowanych działań z rynkiem wewnętrznym.

Oczywiście proces uzyskania takiego zezwolenia może być długotrwały, dlatego prawodawca unijny przewidział wprowadzenie szeregu wyłączeń grupowych w strategicznych sektorach gospodarki na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym. Dzięki temu jest możliwe pominięcie procedur zatwierdzania pomocy publicznej. 

Jedną z form wsparcia przedsiębiorców jest tzw. pomoc de minimis, warto poznać jej założenia, gdyż wiele programów  wsparcia przedsiębiorstw przydzielane jest na zasadach oraz w limitach ustanowionych przez Rozporządzenie de minimis – tj Rozporządzenie Komisji Europejskiej 2023/2831 w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis.

Pomoc może być udzielona przedsiębiorcy w różnych formach: na szkolenia, inwestycje, ale także w formie zwolnień podatkowych czy umorzenia odsetek ZUS i innych. Ponieważ każdy przedsiębiorca ma ograniczoną kwotowo wartość pomocy de minimis jaką może otrzymać – warto zawsze dowiedzieć się od organu udzielającego pomocy, czy udzielane wsparcie nie jest pomocą de minimis i sprawdzić, czy otrzymując daną pomoc nie przekraczamy dopuszczalnego limitu. Limit otrzymanej pomocy de minimis można zweryfikować w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Dane kontaktowe do UOKIK: 

https://sudop.uokik.gov.pl/home

W rozporządzeniu określona została maksymalna kwota pomocy w wysokości 300 tys. EUR brutto, jaką Państwo udzielić może jednemu podmiotowi gospodarczemu na przestrzeni 3 lat. W nowym Rozporządzeniu usunięto odrębny limit pomocy dla przedsiębiorstw prowadzących działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów. Od 1 stycznia 2024 r. przedsiębiorcy prowadzący działalność w sektorze transportu drogowego mogą uzyskać pomoc de minimis w wysokości 300 tys. EUR w okresie trzech  lat.

Z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia należy wykluczyć pomoc na działalność związaną z wywozem do państw trzecich lub państw członkowskich, tzn. pomocy bezpośrednio związanej z ilością wywożonych produktów, tworzeniem i prowadzeniem sieci dystrybucyjnej lub innymi wydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem działalności wywozowej.

Pomoc de minimis uznaje się za przyznaną w chwili, gdy przedsiębiorstwo uzyskuje prawo do otrzymania takiej pomocy zgodnie z obowiązującym krajowym systemem prawnym niezależnie od terminu wypłacenia pomocy de minimis temu przedsiębiorstwu.

W poprzednim stanie prawnym, przedsiębiorca występował z wnioskiem o przyznanie pomocy de minimis w konkretnym momencie, na przykład 1 sierpnia 2022 roku. i dokonywał sprawdzenia czy w okresie danego roku podatkowego i 2 poprzednich lat podatkowych poprzedzających dzień złożenia wniosku otrzymał on pomoc de minimis i jeśli tak, to w jakiej wysokości. Łączna wysokość pomocy w tym okresie wg. ogólnej zasady nie mogła przekroczyć kwoty 200 tys. EUR.

Obecnie, tj. od 2024 roku okres minionych trzech 3 lat należy oceniać w sposób ciągły, uwzględniając okres od dnia przyznania pomocy, np. od zawarcia umowy o dofinansowania projektu.

• Pomoc de minimis jest narzędziem stymulującym rozwój przedsiębiorstw z licznych sektorów gospodarki, należy jednak zaznaczyć, że nie obejmuje ona wszystkich sektorów. Rozporządzenia de minimis nie stosuje się do przedsiębiorców świadczących usługi w sektorach:

  1. pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w zakresie produkcji podstawowej produktów rybołówstwa i akwakultury;
  2. pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, gdy kwotę pomocy ustalono na podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych do obrotu;
  3. pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność związaną z produkcją podstawową produktów rolnych;
  4. pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych w jednym z następujących przypadków:
     • kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich produktów nabytych od producentów surowców lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą;
     • kiedy przyznanie pomocy uwarunkowane jest przekazaniem jej w części lub w całości producentom surowców;
  5. pomocy przyznawanej na działalność związaną z wywozem do państw trzecich lub państw członkowskich, tzn. pomocy bezpośrednio związanej z ilością wywożonych produktów, tworzeniem i prowadzeniem sieci dystrybucyjnej lub innymi wydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem działalności wywozowej;
  6. pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem użycia krajowych towarów i usług w stosunku do towarów i usług pochodzących z przywozu.