Komisja Europejska uruchomi specjalny portal informacyjno-szkoleniowy dla polskich firm importujących „konfliktowe minerały”

Komisja Europejska uruchomi specjalny portal informacyjno-szkoleniowy dla polskich firm importujących „konfliktowe minerały”. Portal ma pomóc branżowym MŚP w dostosowaniu się do przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE, które wejdą w życie 1 stycznia 2021 roku, ustanawiających obowiązki w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw u unijnych importerów cyny, tantalu, wolframu, ich rud oraz złota pochodzących z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka.

– Rozporządzenie nakłada na importerów z obszaru Unii Europejskiej wdrożenie polityki łańcucha dostaw, który daje pewność, że kupowane przez nich minerały nie pochodzą z państw objętych konfliktem zbrojnym, zagrożonych nim lub nieprzestrzegających praw człowieka – mówi Marzena Walczak z Departamentu Ceł Ministerstwa Finansów. Każda polska firma kupująca metale 3TG¹ – będzie zobligowana m.in. do uruchomienia systemu kontroli wewnętrznej, zdolnego do wykrywania nielegalnych transakcji, który jest zgodny z wytycznymi OECD w zakresie pozyskiwania minerałów.

Metale 3TG są stosowane m.in. do produkcji innowacyjnych rozwiązań technologicznych, np. w szerokorozumianej branży IT/ICT, urządzeniach elektronicznych, przemyśle motoryzacyjnym, lotniczym, biżuteryjnym i jest na nie ogromny popyt. Obecnie część z surowców znajdujących się w łańcuchu dostaw może pochodzić z obszarów dotkniętych konfliktami zbrojnymi lub zagrożonych ryzykiem, z Afryki (m.in. Demokratyczna Republika Konga, Republika Konga, Burundi, Kenia, Republika Środkowoafrykańska) Azji, Ameryki Południowej (Kolumbia).

Wiele kopalń kontrolowanych jest przez grupy paramilitarne i skorumpowane wojsko, co sprawia że wydobycie i handel minerałami z tych źródeł wiąże się z problemami natury etycznej – korupcją, niewolniczą pracą, a przede wszystkim dalszym finansowaniem owych grup. Zastosowanie przepisów rozporządzenia ma sprawić, że podmioty znajdujące się na „czarnej liście” zostaną odcięte od źródeł finansowania.

Czym jest należyta staranność – wytyczne OECD

Jak podaje Krajowa Administracja Skarbowa należyta staranność w łańcuchu dostaw w rozumieniu rozporządzenia „to ciągły, proaktywny i reaktywny proces, w którym podmioty gospodarcze monitorują swoje zakupy i sprzedaż oraz zarządzają nimi w celu zapewnienia, aby nie przyczyniały się one do konfliktów ani do ich negatywnych skutków”.

Rozporządzenie bazuje na wytycznych OECD, które w odniesieniu do sektora minerałów są międzynarodowym standardem dla firm w ramach całego łańcucha dostaw. Wytyczne te określają procesy, które pomagają firmom zidentyfikować określone rodzaje ryzyka, w kontekście pozyskiwania surowców, i zarządzać nimi. Są dla firm swoistym kompendium wiedzy jak kupować minerały w sposób odpowiedzialny, tak aby sprzyjał pokojowi i rozwojowi, a nie podsycał konflikty. Należyta staranność oparta jest na analizie ryzyka, której dokonuje się w pięciu krokach:

• stworzeniu silnego systemu zarządzania oraz przedstawienia dostawcom i opinii publicznej swojej polityki w odniesieniu do minerałów i metali potencjalnie pochodzących z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka;
• identyfikacji i ocenie rzeczywistego lub potencjalnego ryzyka w łańcuchu dostaw;
• opracowaniu i wdrożeniu strategii reagowania na stwierdzone zagrożenia;
• przeprowadzeniu lub uzyskaniu audytu przez niezależny podmiot zewnętrzny;
• składaniu publicznie dostępnych sprawozdań dotyczących strategii i praktyk w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw.

Portal informacyjno-szkoleniowy w języku polskim

O tym, jak wprowadzić powyższe kroki w mikro-, małych i średnich przedsiębiorstwach z branży, zainteresowani dowiedzą się ze specjalnego portalu e-learningowego, który powstaje z inicjatywy Komisji Europejskiej. Jego celem jest zbudowanie świadomości i pomoc w opracowaniu odpowiednich procesów w łańcuchach dostaw, tak aby były zgodne z przepisami w zakresie należytej staranności, które wejdą w życie z początkiem 2021 roku.

Polsce, obok kilku państw UE: Niemiec, Austrii, Holandii, Francji, Hiszpanii i Włoch, portal będzie dedykowany w języku ojczystym. Platforma wystartuje z początkiem przyszłego roku, tak aby przedsiębiorcy mieli odpowiednio dużo czasu na zapoznanie się z wprowadzanymi regulacjami i przeprowadzenie niezbędnych zmian dostosowawczych w swoich firmach.

Jakiego rodzaju treści i narzędzia znajdą się na portalu? Komisja Europejska, przy współpracy z OECD oraz 76 MŚP z branży, zdecydowała o uwzględnieniu w planowych do zaprezentowania na platformie materiałach następujących elementów:

• obowiązków prawnych oraz korzyści wiążących się ze stosowaniem zasady należytej staranności w łańcuchu dostaw;
• zdefiniowania pojęcia należytej staranności w łańcuchu dostaw (z sekcją najczęściej zadawanych pytań – FAQ);
• niezbędnych narzędzi operacyjnych, np. list kontrolnych przygotowujących do audytu, przewodnika jak krok po kroku poświęconego stworzeniu systemu zarządzania łańcuchem dostaw, wzorów pism do dostawców itp.;
• materiałów instruktażowych i komunikacyjnych do komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej;
• webinariów;
• porad o charakterze „prowadzenia za rękę” przy wdrażaniu należytej staranności;
• linków do instytucji i stowarzyszeń branżowych.

Portal będzie również pełnił rolę platformy networkingowej, która posłuży do wymiany doświadczeń pomiędzy poszczególnymi przedsiębiorstwami w zakresie dostawców, dobrych praktyk itp.

1. Cztery metale – cyna (ang. Tin), tantal (ang. Tantalum), wolfram (ang. Tungsten) i złoto (ang. Gold) – zwane 3TG