Od 1 stycznia obowiązuje nowe Prawo zamówień publicznych

Z dniem 1 stycznia 2021 r. wchodzi w życie nowa ustawa z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2019 poz. 2019 z późn.zm.). Wprowadza ona istotne zmiany w stosunku do regulacji obowiązujących na gruncie dotychczasowej ustawy z 29 stycznia 2004 r., jak również zupełnie nowe rozwiązania i wymagania.

Jednym z kluczowych celów przyświecających twórcom nowego Prawa zamówień publicznych (PZP) było wzmocnienie efektywności zamówień publicznych, między innymi poprzez poprawę pozycji i zwiększenie udziału w zamówieniach przedsiębiorstw należących do sektora MŚP. Ustawa  wyraźnie wskazuje na efektywność ekonomiczną jako zasadę udzielania zamówień (art. 17 ust. 1 PZP). Zasada ta, nakazuje zamawiającemu prowadzenie postępowania w sposób zapewniający:

• najlepszą jakość dostaw, usług, oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem zamówienia, w ramach środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację, oraz
• uzyskanie najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych oraz gospodarczych, o ile którykolwiek z tych efektów jest możliwy do uzyskania w danym zamówieniu, w stosunku do poniesionych nakładów.

Nowe PZP oznacza zatem nie tylko znaczące modyfikacje w zakresie samych procedur zamówieniowych, ale także dodatkowe obowiązki dla instytucji zamawiających, mające na celu zapewnienie, że środki publiczne wydawane będą w sposób bardziej efektywny i przejrzysty. W szczególności, zamawiający publiczni przed wszczęciem postępowania zobowiązani będą do przeprowadzenia analizy potrzeb i wymagań, obejmującej m.in. badanie możliwości zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb z wykorzystaniem zasobów własnych, rozeznanie rynku pod kątem możliwych wariantów realizacji zamówienia czy wskazanie możliwości podziału zamówienia na części (art. 83 PZP).

Ustawa w sposób kompleksowy reguluje proces udzielania zamówień publicznych, począwszy od zakresu podmiotowego i przedmiotowego stosowania jej przepisów, poprzez zasady udzielania zamówień, przygotowanie i prowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia, wymagania dotyczące umów, środki ochrony prawnej, pozasądowe rozwiązywanie sporów pomiędzy zamawiającymi i wykonawcami, skończywszy na kontroli udzielania zamówień oraz karach pieniężnych.

Najważniejsze z punktu widzenia przedsiębiorców – potencjalnych wykonawców zamówień kierunki zmian wprowadzonych przez nowe PZP obejmują:

• rozbudowę rozwiązań ukierunkowanych na dialog pomiędzy instytucjami zamawiającymi a biznesem;
• ograniczanie formalizmu, zwłaszcza w zakresie weryfikacji podmiotowej wykonawców i wymaganych dokumentów;
• modyfikację regulacji dotyczących konkursów – obowiązek organizacji konkursu, jeżeli przedmiotem zamówienia są usługi projektowania architektonicznego lub projektowania architektoniczno-budowlanego, a wartość zamówienia przekracza progi unijne;
• wzmocnienie pozycji wykonawcy jako strony umowy o zamówienie publiczne, w tym m.in. zakaz nakładania kar umownych za działania, za które wykonawca nie ponosi odpowiedzialności, zakaz ograniczania przez zamawiającego zakresu zamówienia bez wskazania minimalnej wartości lub wielkości świadczenia stron, regulacje dotyczące waloryzacji wynagrodzenia oraz płatności częściowych;
• rozszerzenie możliwości wnoszenia środków ochrony prawnej;
• wprowadzenie regulacji dotyczących pozasądowego rozwiązywania sporów wynikających z umów o zamówienia publiczne.

Należy pamiętać, że do postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 stycznia 2021 r. stosuje się nadal przepisy dotychczasowe. W praktyce oznacza to, że wszystkie przetargi i konkursy, które zamawiający zdążyli ogłosić przed 1 stycznia 2021 r., będą podlegały regulacjom poprzedniej ustawy z 2004 r.

Agata Kudelska

Departament Wsparcia Przedsiębiorczości PARP, Enterprise Europe Network 

O nowym Prawie zamówień publicznych przeczytasz też w najnowszym numerze Biuletynu Euro Info