Doradca restrukturyzacyjny?

Jedni skojarzą tę profesję z kancelarią prawną, inni z syndykiem masy upadłościowej. Oba te skojarzenia będą uzasadnione, ale nie dadzą pełnej odpowiedzi na pytanie – kim właściwie jest i czym zajmuje się doradca restrukturyzacyjny? Owszem jest to zawód, który zastąpił w polskim systemie prawnym syndyka i jak najbardziej potrzebna jest w tej pracy wiedza prawnicza, co weryfikuje egzamin – chociaż niekoniecznie musi być poparta takim kierunkowym wykształceniem. W zależności od tego natomiast, w jakiej roli występuje doradca restrukturyzacyjny w danym postępowaniu, różni się zakres jego uprawnień.

Wyjaśnienia wymaga już samo rozróżnienie „doradcy restrukturyzacyjnego” oraz „kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego”, które zostało wprowadzone przez  ustawodawcę. Przedstawiciele obu zawodów mają zbliżone uprawnienia do wykonywania czynności syndyka, nadzorcy oraz zarządcy. Tym, co sprawia, że kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny stanowi odrębną specjalizację, jest wymóg doświadczenia w realizacji postępowań w sprawach dużych przedsiębiorstw. I wyłącznie ta wyszczególniona grupa ekspertów może zajmować się sprawami dużych podmiotów gospodarczych oraz spółek o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa bądź szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym.

Jak zostać doradcą restrukturyzacyjnym?

Aby zostać doradcą restrukturyzacyjnym, należy nie tylko zdobyć odpowiednie wykształcenie oraz doświadczenie, ale również zdać specjalny, pisemny egzamin państwowy. Odbywa się on w Ministerstwie Sprawiedliwości w Warszawie i składa z dwóch części: testowej oraz zadania problemowego. Koszt wzięcia udziału w takim egzaminie wynosi 2100 złotych.

Przyszły doradca rekrutacyjny musi także (jeszcze przede podejściem do samego egzaminu) spełnić różnego rodzaju wymagania – o licencję doradcy może więc starać się osoba fizyczna, która:

1. ma obywatelstwo kraju członkowskiego UE albo Norwegii, Islandii, Liechtensteinu lub Szwajcarii,
2. ukończyła studia wyższe i uzyskała tytuł magistra lub równorzędny w jednym z tych krajów,
3. w okresie 15 lat przed złożeniem wniosku o licencję doradcy restrukturyzacyjnego przez co najmniej 3 lata zarządzała w jednym z tych państw majątkiem upadłego przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwem lub jego wyodrębnioną częścią
4. zna język polski w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności syndyka, nadzorcy lub zarządcy,
5. ma pełną zdolność do czynności prawnych,
6. odznacza się nieposzlakowaną opinią,
7. nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,
8. nie jest podejrzana ani oskarżona o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe,
9. nie jest wpisana do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego,
10. złożyła z pozytywnym wynikiem przed komisją egzaminacyjną wspomniany egzamin.

Do jakich czynności uprawnia licencja doradcy restrukturyzacyjnego?

Przedstawiciel zawodu doradcy restrukturyzacyjnego (po złożeniu egzaminu z wynikiem pozytywnym oraz po uzyskaniu licencji) może pełnić funkcję:

1. syndyka w postępowaniu upadłościowym,
2. nadzorcy lub zarządcy w postępowaniu restrukturyzacyjnym.

Co więcej, doradca restrukturyzacyjny ma również możliwość objęcia roli tymczasowego nadzorcy sądowego, a także funkcji zarządcy w egzekucji przez zarząd przymusowy.

Licencja doradcy restrukturyzacyjnego pozwala również na skuteczną realizację innych zadań z obszaru restrukturyzacji oraz upadłości. Osoby posiadające ten dokument mogą chociażby udzielać porad, opinii oraz wyjaśnień w ww. zakresie. Doradca restrukturyzacyjny wspiera także niewypłacalne przedsiębiorstwa stojące u progu upadłości bądź restrukturyzacji – w ramach tych obowiązków może m.in. stworzyć wniosek o ogłoszenie upadłości lub wniosek restrukturyzacyjny, a także zapewniać bieżącą obsługę działalności gospodarczej w okresie, gdy trwa restrukturyzacja danej firmy lub przedsiębiorstwa.

Kto wyznacza doradcę restrukturyzacyjnego do pełnienia danej funkcji?

Wybór doradcy restrukturyzacyjnego do pełnienia danej funkcji to kompetencja zależna od rodzaju postępowania. W przypadku postępowań upadłościowych za wyznaczenie osoby, która wejdzie w rolę syndyka, odpowiada sąd. Wnioskujący o ogłoszenie upadłości ma prawo sam zaproponować konkretnego specjalistę, jednak to stanowisko nie jest wiążące dla sędziego.

Z inną sytuacją mamy do czynienia, jeśli mowa o restrukturyzacji. Zarówno przy postępowaniu o zatwierdzenie układu, jak i przy uproszczonej restrukturyzacji wybór nadzorcy układu należy do dłużnika. W przypadku wyznaczania nadzorcy sądowego kompetencja ta należy już do sądu, z zastrzeżeniem, że jest on z jednej strony zobowiązany powołać zasugerowanego przez dłużnika kandydata, jeśli uzyskał on poparcie wierzyciela lub wierzycieli, których dotyczy łącznie więcej niż 30% łącznej sumy wierzytelności, a z drugiej - ma natomiast nie zgodzić się na taki wybór, jeśli wskazany specjalista nie daje rękojmi należytego wykonywania obowiązków.

 Podsumowanie

Chociaż pozornie wymogi ustawowe wobec kandydatów nie są bardzo zawężające, to jednak doradca restrukturyzacyjny powinien, by realnie móc sprostać swoim obowiązkom, wyróżniać się dużą wiedzą prawniczą i znakomitą znajomością ekonomii oraz zarządzania. Dłużnik, decydując o wyborze doradcy restrukturyzacyjnego, kierować się kompetencjami doradcy oraz zaufaniem, jakim jest zdolny go obdarzyć – mowa przecież o osobie,  w której  rękach przez pewien czas będzie los całego przedsiębiorstwa, a nawet i jego przyszłość

radca prawny Łukasz Bogaczyk