Plan restrukturyzacyjny

 Plan restrukturyzacyjny to nieodzowny (i obligatoryjny) dokument towarzyszący postępowaniom restrukturyzacyjnym – wszystkim, każdego rodzaju (od postępowania o zatwierdzenie układu poprzez przyspieszone postępowanie układowe po postępowanie sanacyjne). Nie ma swojej definicji legalnej, choć ustawa prawo restrukturyzacyjne wymienia  wszystkie jego elementy, wskazuje kto go sporządza i definiuje cel. Plan ten za­wie­ra określoną cha­rak­te­ry­sty­kę przed­się­bior­stwa dłuż­ni­ka, przy­czy­ny jego trud­nej sy­tu­acji, peł­ny opis pla­no­wa­nych środ­ków re­struk­tu­ry­za­cyj­nych, har­mo­no­gram wdra­ża­nia dzia­łań oraz pro­gno­zy do­ty­czą­ce zy­sków i strat na ko­lej­ne la­ta.

 W związku z tym, że propozycje układowe wnoszone w trakcie przygotowań do restrukturyzacji, a także obligatoryjne dokumenty składane przez dłużnika nie muszą zawierać uzasadnień – można powiedzieć, że wyraża je w jakiejś części właśnie plan restrukturyzacyjny. Jego podstawową funkcją jest umożliwienie sądowi, ale także (a może przede wszystkim) wierzycielom, analizy oraz oceny propozycji restrukturyzacji dłużnika w oparciu o dane o przedsiębiorstwie oraz jego otoczeniu rynkowym z uwzględnieniem powodów jego trudnej sytuacji, czy też założonych środków restrukturyzacyjnych w ramach danego rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego. Można powiedzieć, że jednym z celów planu restrukturyzacyjnego jest przekonanie wierzycieli do przyjęcia proponowanych propozycji układowych i zawarcia układu.

 Warto wspomnieć, iż przepisy ustawy przewidują jeszcze wstępny plan restrukturyzacyjny – jako obowiązkowy załącznik wniosku o otwarcie przyśpieszonego postępowania układowego, postępowania układowego oraz postępowania sanacyjnego (nie ma obowiązku jego sporządzenia w postępowaniu o zatwierdzenie układu oraz w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym). Wstępny plan restrukturyzacyjny to dokument sporządzany przez samego dłużnika (jako wnioskodawcę), który ma wstępnie zdefiniować finansowe problemy dłużnika, opisać jego sytuację majątkową, wskazać na stawiane przez dłużnika cele restrukturyzacji i sposoby ich osiągnięcia. Jest on narzędziem przekonania sądu o zasadności wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Zazwyczaj dokument ten jest przy tym bazą do sporządzenia przez nadzorcę właściwego planu restrukturyzacyjnego.

 Elementy wstępnego planu restrukturyzacyjnego, zawarte są w art. 9 Prawa restrukturyzacyjnego. Powinien on zawierać co najmniej:

1. analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika;
2. wstępny opis i przegląd planowanych środków restrukturyzacyjnych i związanych z nimi kosztów;
3. wstępny harmonogram wdrożenia środków restrukturyzacyjnych.

 Zgodnie z art. 10 Prawa restrukturyzacyjnego natomiast, „właściwy”  plan restrukturyzacyjny powinien zawierać co najmniej:

1. opis przedsiębiorstwa dłużnika wraz z informacją o aktualnym oraz przyszłym stanie podaży i popytu w sektorze rynku, na którym przedsiębiorstwo działa;
2. analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika;
3. prezentację proponowanej przyszłej strategii prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika oraz informację na temat poziomu i rodzaju ryzyka;
4. pełny opis i przegląd planowanych środków restrukturyzacyjnych i związanych z nimi kosztów;
5. harmonogram wdrożenia środków restrukturyzacyjnych oraz ostateczny termin wdrożenia planu restrukturyzacyjnego;
6. informację o zdolnościach produkcyjnych przedsiębiorstwa dłużnika, w szczególności o ich wykorzystaniu i redukcji;
7. opis metod i źródeł finansowania, w tym wykorzystania dostępnego kapitału, sprzedaży aktywów w celu finansowania restrukturyzacji, finansowych zobowiązań udziałowców i osób trzecich, w szczególności banków lub innych kredytodawców, wielkości udzielonej i wnioskowanej pomocy publicznej oraz pomocy de minimis lub pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie i wykazania zapotrzebowania na nią;
8. projektowane zyski i straty na kolejne pięć lat oparte na co najmniej dwóch prognozach;
9. imiona i nazwiska osób odpowiedzialnych za wykonanie układu;
10. imiona i nazwiska autorów planu restrukturyzacyjnego;
11. datę sporządzenia planu restrukturyzacyjnego.

 W przy­pad­ku przed­się­biorstw, któ­rych roz­miar bądź cha­rak­ter unie­moż­li­wia spo­rzą­dze­nie pla­nu re­struk­tu­ry­za­cyj­ne­go za­wie­rającego wszyst­kie przytoczone wyżej ele­men­ty art. 10 Pr.r., moż­li­we jest po­mi­nię­cie tych, któ­re nie wy­pły­wa­ją na moż­li­wość oce­ny re­al­no­ści wy­ko­na­nia ukła­du. Takowe ogra­ni­cze­nie pla­nu wy­ma­ga jed­nak spo­rzą­dze­nia odręb­ne­go uza­sad­nie­nia.

 Plan restrukturyzacyjny jest dokumentem identyfikującym powody trudnej sytuacji finansowej dłużnika oraz sposób ich eliminacji. Można więc ogólnie przyjąć, że jego celem jest prezentacja mających miejsce w przeszłości czynników wewnętrznych i zewnętrznych, które spowodowały konieczność uruchomienia restrukturyzacji przedsiębiorstwa dłużnika, przy jednoczesnym wskazaniu tych działań wewnętrznych oraz zewnętrznych w przyszłości, które pozwolą przedsiębiorcy uniknąć upadłości, zachować przedsiębiorstwo i wykonać układ. Plan restrukturyzacyjny sporządza się w celu swoistego uzasadnienia propozycji układowych, wskazania działań naprawczych oraz wykazania przez dłużnika możliwości realizacji układu oraz zaspokajania bieżących kosztów jego działalności.

Samo spo­rzą­dze­nie rze­tel­ne­go pla­nu re­struk­tu­ry­za­cyj­ne­go wy­ma­ga znacz­nej wie­dzy praw­no­-e­ko­no­micz­nej oraz do­świad­cze­nia w re­struk­tu­ry­za­cji przed­się­biorstw. Za­sad­ni­czo au­to­rem pla­nu po­wi­nien być za­rząd­ca; w szcze­gól­nie uza­sad­nio­nych przy­pad­kach mo­że go spo­rzą­dzić in­ny podmiot. Jest to po­żą­da­ne przede wszyst­kim wte­dy, gdy dłuż­nik pro­wa­dzi dzia­łal­ność go­spo­dar­czą w bran­ży wy­ma­gającej bar­dzo spe­cja­li­stycz­nej wie­dzy. Zle­ce­nie wówczas spo­rzą­dze­nia pla­nu re­struk­tu­ry­za­cyj­ne­go podmio­to­wi ze­wnętrz­ne­mu mo­że być też ko­niecz­ne ze wzglę­du na znacz­ną licz­bę wie­rzy­cie­li i swoiste skom­pli­ko­wa­nie sy­tu­acji praw­nej przed­się­biorstwa (za­rząd­ca obiektywnie nie byłby w sta­nie po­go­dzić spo­rzą­dze­nia rze­tel­ne­go pla­nu re­struk­tu­ry­za­cyj­ne­go z rów­no­cze­snym spo­rzą­dze­niem spi­su in­wen­ta­rza oraz spi­su wie­rzy­tel­no­ści). Dzia­ła­nie ta­kie wy­ma­ga zgo­dy sę­dzie­go­-ko­mi­sa­rza. Pod­sta­wo­wy ter­mi­n na zło­że­nie pla­nu to 30 dni od dnia otwar­cia po­stę­po­wa­nia, jed­nak mo­że on zo­stać prze­dłu­żo­ny do 3 mie­się­cy.

 Plan restrukturyzacyjny to fundamentalny dokument sporządzany w toku postępowania restrukturyzacyjnego przez nadzorcę lub zarządcę. W praktyce, zwłaszcza w odniesieniu do dużych przedsiębiorstw, jego sporządzenie wymagać będzie jednak współdziałania specjalistów różnych dziedzin (prawników, doradców, analityków finansowych, itd.). Plan restrukturyzacyjny powinien być przygotowany rzetelnie, w sposób możliwie przejrzysty i zrozumiały. W tym kontekście bardzo duże znaczenie ma doświadczenie i zaangażowanie doradcy restrukturyzacyjnego, który wespół z dłużnikiem przygotuje taki dokument, który spełni założenia ustawodawcy i będzie praktycznym narzędziem pozwalającym weryfikować działania dłużnika. Ro­la pla­nu re­struk­tu­ry­za­cyj­ne­go jest przy tym szcze­gól­nie istot­na w po­stę­po­wa­niu sa­na­cyj­nym. Za­twier­dze­nie pla­nu jest tam bo­wiem od razu wa­run­kiem po­dej­mo­wa­nia ta­kich dzia­łań sa­na­cyj­nych jak choćby re­duk­cja za­trud­nie­nia, zby­wa­nie mie­nia czy od­stą­pie­nia od nie­któ­rych umów.

 radca prawny Łukasz Bogaczyk