Europejskie zielone obligacje, czyli co wynika z Rozporządzenia EuGB

Wprowadzenie instrumentu obligacji ekologicznych ma na celu utworzenie stabilnego źródła finansowania zielonej transformacji, która jest częścią strategii Europejskiego Zielonego Ładu. Jej efektem ma być trwałe wprowadzenie zmian ekonomicznych i społecznych w kierunku  nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarki. Realizacja strategii ma spowodować, że Unia Europejska w 2050 r. osiągnie zerowy poziom emisji gazów cieplarnianych, czyli tak zwaną neutralność klimatyczną[1].

Na wstępie warto wskazać, że instytucja zielonych obligacji nie jest nowością na rodzimym rynku. Pierwsze zielone obligacje w Polsce zostały wyemitowane przez Ministerstwo Finansów w grudniu 2016 r. [2] i osiągnęły wartość 750 mln euro[3]. W tamtym okresie model zapewnił w jednej trzeciej finansowanie zrównoważonego rolnictwa („zrównoważone rolnictwo”), w ramach finansowania krajowego udziału w unijnym Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich. Podobna kwota została ulokowana na rządowy, wieloletni program inwestycji kolejowych („czysty transport”) w zakresie transportu osobowego. Zaledwie jedna piąta wpływów z emisji została przeznaczona na energetykę odnawialną („zrefinansowanie akcyzy”), a pozostałe na działalność parków narodowych.

Problematyka zielonych obligacji przez długi czas pozostawała tematyką niedoregulowaną, wymagającą stanowczych kroków legislacyjnych. Zdaniem Rady Europejskiej „Unia powinna promować rozwój wspólnych, globalnych standardów w zakresie zielonego finansowania”[4], w związku z czym wprowadzenie regulacji w zakresie zielonych obligacji jako źródła finansowania projektów wspierających wdrażanie zielonej gospodarki, jest wyrazem konsekwentnego realizowania założeń zielonej polityki UE.

Komisja Europejska złożyła w lipcu 2021 r. wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskich zielonych obligacji. Po dwóch latach opiniowania i debat 5 października 2023 r. Parlament Europejski zdecydował się przyjąć wniosek (w pierwszym czytaniu), który następnie został zatwierdzony przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego i Rady 22 listopada 2023 r.

Obowiązywanie nowych regulacji 

Zgodnie z art. 72 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2631 z dnia 22 listopada 2023 r. w sprawie europejskich zielonych obligacji oraz opcjonalnego ujawniania informacji na temat obligacji wprowadzanych do obrotu jako zrównoważone środowiskowo i obligacji powiązanych ze zrównoważonym rozwojem (dalej jako „Rozporządzenie EuGB” lub „rozporządzenie”) wchodzi ono w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, czyli 20 grudnia 2023 r. Niemniej najbardziej istotną datą związaną z Rozporządzeniem EuGB jest data określona w art. 72 ust. 2, zgodnie z którym rozporządzenie stosuje się od dnia 21 grudnia 2024 r., z kilkoma wyjątkami określonymi w dalszych ustępach art. 72.

Warto zaznaczyć, iż Komisja Europejska dla uregulowania zagadnień związanych z europejskimi zielonymi obligacjami zdecydowała się wybrać formę rozporządzenia a nie dyrektywy, co w praktyce oznacza, iż państwa członkowskie nie muszą tworzyć własnych regulacji prawnych w tym zakresie, a obowiązujące przepisy dotyczące zielonych obligacji będą takie same w każdym państwie członkowskim.

Zakres przedmiotowy i podmiotowy rozporządzenia

Zgodnie z motywem 3 Rozporządzenia EuGB obligacje zrównoważone środowiskowo należą do głównych instrumentów finansowania inwestycji związanych ze zrównoważonymi środowiskowo technologiami, energooszczędnością i zasobooszczędnością, a także zrównoważoną środowiskowo infrastrukturą transportową i zrównoważoną środowiskowo infrastrukturą badawczą oraz gospodarowaniem odpadami.

Istnieje bardzo szeroki katalog podmiotów, które mogą emitować zielone obligację. Należą do niego zarówno instytucje publiczne jak i prywatne np.;

1. międzynarodowe instytucje finansowe takie jak grupa Banku Światowego;
2. przedsiębiorstwa komercyjne (niefinansowe), np. z branży energetycznej i budowlanej;
3. instytucje finansowe np. banki, fundusze inwestycyjne, instytucje ubezpieczeniowe;
4. jednostki samorządu terytorialnego;
5. państwa.

Obecnie mnogość podmiotów uprawnionych do emisji zielonych obligacji jest powodem licznych zielonych inicjatyw na rynku emisji. Istotnym problemem jest przy tym brak wspólnych definicji zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej obowiązującej na danym rynku. Uniemożliwia to potencjalnym inwestorom łatwe zidentyfikowanie obligacji, z których przychody są zgodne z celami środowiskowymi określonymi w porozumieniu paryskim lub przyczyniają się do realizacji tych celów. Celem rozporządzenia jest więc określenie jednolitego zbioru szczegółowych wymogów względem emitentów, którzy chcą stosować oznakowanie „europejska zielona obligacja” lub „EuGB”.

Określenie wymogów jakościowych dotyczących europejskich zielonych obligacji w rozporządzeniu zapewnić ma jednolite warunki emisji takich obligacji przez zapobieżenie rozbieżnościom między wymogami krajowymi, które mogłyby powstać w wyniku transpozycji dyrektywy, a także powinno zapewnić bezpośrednie stosowanie tych warunków do emitentów takich obligacji (motyw 8 rozporządzenia).

W celu realizacji powyższych założeń ustanowiono system rejestrowy, a także procedury nadzoru dotyczące zewnętrznych kontrolerów europejskich zielonych obligacji. Określono również opcjonalne wzory formularzy na potrzeby ujawniania informacji na temat obligacji wprowadzanych do obrotu jako zrównoważone środowiskowo i obligacji powiązanych ze zrównoważonym rozwojem w Unii.

Unormowanie kwestii zielonych obligacji przeciwdziałać ma zjawisku greenwashingu, tj. sprzecznego z prawdą posługiwania się oznaczeniami wskazującymi na wydatkowanie środków z obligacji na cele sprzyjające środowisku.

Europejska zielona obligacja – jednolite wymogi dla emitentów i warunki uzyskania oznakowania EuGB

Zgodnie z art. 3 rozporządzenia oznakowanie „europejska zielona obligacja” lub „EuGB” stosuje się wyłącznie w odniesieniu do obligacji zgodnych z wymogami określonymi w tytule II rozporządzenia. Ogólna zasada alokacji przychodów uzyskanych z zielonych obligacji określona została w art. 4 ust. 1 rozporządzenia (tzw. podejście stopniowe). Przychody takie należy alokować „zgodnie z wymogami w zakresie systematyki” co w świetle motywu 11 rozporządzenia oznacza, iż przychody te powinny być alokowane na finansowanie aktywów i wydatków związanych z działalnością gospodarczą spełniającą kryteria dotyczące zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej, określonej zgodnie z przepisami rozporządzenia 2020/852[5] (tzw. Taksonomia UE[6], o której możesz więcej dowiedzieć się – tutaj).

Przychody z zielonych obligacji alokowane w działalność gospodarczą kwalifikującą się jako zrównoważona środowiskowo muszą być także alokowane w ramach jednej z pięciu kategorii:

• aktywów trwałych niebędących aktywami finansowymi (np. udziały, akcje, papiery wartościowe);
• określonych nakładów inwestycyjnych[7] w szczególności dotyczących aktywów lub procesów związanych z działalnością gospodarczą zgodną z systematyką czy dotyczących zakupu środków umożliwiających docelowej działalności stanie się niskoemisyjną lub umożliwiających jej ograniczenie emisji gazów cieplarnianych;
• określonych wydatków operacyjnych[8] poniesionych nie więcej niż trzy lata przed emisją europejskiej zielonej obligacji, w szczególności takich jak aktywów lub procesów związanych z działalnością gospodarczą zgodną z systematyką, w tym szkolenia i inne potrzeby związane z dostosowaniem zasobów ludzkich;
• aktywa finansowe, które zostały utworzone nie więcej niż pięć lat po emisji europejskiej zielonej obligacji;
• aktywa i wydatki gospodarstw domowych.

Emitenci mogą, przed alokacją przychodów z europejskiej zielonej obligacji, odliczyć od tych przychodów koszty emisji. Rozporządzenie EuGB przewiduje także kilka odstępstw od przedstawionej wyżej ogólnej zasady wydatkowania przychodów uzyskanych z zielonych obligacji. Emitenci będą mogli bowiem alokować przychody z co najmniej jednej pozostającej w obrocie europejskiej zielonej obligacji także na portfel aktywów trwałych lub aktywów finansowych zgodnie z wymogami w zakresie systematyki (tzw. podejście portfelowe – art. 4 ust. 2 rozporządzenia), jak również – w przypadku emitenta będącego państwem lub członkiem federacji w przypadku państwa federalnego lub podmiotem regionalnym lub gminnym – na ulgi podatkowe, dotacje, zużycie pośrednie, transfery bieżące w ramach sektora instytucji rządowych i samorządowych, bieżącą współpracę międzynarodową lub innego rodzaju wydatki publiczne, pod warunkiem, że przychody te są alokowane zgodnie z wymogami w zakresie systematyki.

Co więcej, rozporządzenie przewiduje, iż emitenci będą mogli alokować do 15% przychodów z europejskiej zielonej obligacji na działalność gospodarczą, która jest zgodna z wymogami w zakresie systematyki, pod warunkiem, że działalność tę stanowi:

• działalność gospodarcza, w związku z którą do dnia emisji europejskiej zielonej obligacji nie weszły w życie żadne techniczne kryteria kwalifikacji;
• działalność w kontekście wsparcia międzynarodowego pod warunkiem, że działalność ta jest objęta sprawozdawczością zgodną z określonymi wytycznymi (m.in. finansowanie na rzecz klimatu raportowane Komisji na podstawie Ramowej konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu oraz oficjalna pomoc rozwojowa raportowana Komitetowi Pomocy Rozwojowej Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju).

Jak już wspomniano, oznakowanie „europejska zielona obligacja” lub „EuGB” stosuje się wyłącznie w odniesieniu do obligacji zgodnych z wymogami określonymi w tytule II rozporządzenia. Oznacza to, iż aby emitent mógł korzystać z oznaczenia „europejska zielona obligacja” lub „EuGB”, przychody z niej uzyskane muszą być wydatkowane zgodnie z omówionymi wyżej zasadami. Stwierdzenie, czy dana obligacja spełnia warunki, aby móc korzystać z oznaczeń, ma miejsce w ramach kontroli przedemisyjnej. Zgodnie z art. 10 rozporządzenia, przed emisją europejskiej zielonej obligacji emitenci mają obowiązek:

• wypełnić arkusz informacyjny zielonej obligacji wedle wzoru zawartego w załączniku I do rozporządzenia, oraz
• zapewnić, by wypełniony arkusz informacyjny europejskiej zielonej obligacji został poddany kontroli przedemisyjnej przeprowadzanej przez kontrolera zewnętrznego i uzyskał jego pozytywną opinię.

Wzór arkusza informacyjnego został zawarty w załączniku I do rozporządzenia. Emitent wypełniający arkusz informacyjny zawiera w nim takie informacje jak:

• informacje o emitencie, nazwie obligacji, kodach identyfikujących papiery wartościowe, dacie lub okresie emisji;
• oświadczenie o zastosowaniu oznakowania zgodnie z przepisami Rozporządzenia EuGB;
• informacje na temat sposobu, w jaki obligacja ma przyczynić się do realizacji szerszej strategii środowiskowej emitenta;
• określenie planowanej alokacji przychodów z obligacji;
• wpływy przychodów z obligacji na środowisko;
• informacje na temat sprawozdawczości, takie jak link do strony internetowej, na której publikowane będą sprawozdania.

Kontrola przedemisyjna obejmuje ocenę zgodności treści arkusza informacyjnego emitenta z przepisami Rozporządzenia EuGB i załącznika I, jak również ocenę innych elementów wskazanych w załączniku IV do rozporządzenia. Ponadto, w celu zastosowania oznakowania „europejska zielona obligacja” lub „EuGB” emitent musi opublikować prospekt, który spełnia następujące warunki:

• obligacje są oznaczone jako „europejska zielona obligacja” lub „EuGB” w całym prospekcie;
• w części prospektu zawierającej informacje na temat wykorzystania przychodów stwierdza się, że europejska zielona obligacja jest emitowana zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

Sprawozdania roczne z alokacji przychodów oraz kontrola poemisyjna

Poprzez art. 11 ust. 1 Rozporządzenia EuGB, emitenci europejskich zielonych obligacji zostali zobowiązani do sporządzania, co 12 miesięcy do dnia pełnej alokacji przychodów z europejskiej zielonej obligacji oraz w stosownych przypadkach, do momentu zrealizowania planu dotyczącego nakładów inwestycyjnych, sprawozdania z alokacji europejskiej zielonej obligacji, z wykorzystaniem wzoru określonego w załączniku II.

Sprawozdanie takie powinno zawierać w szczególności:

• informacje ogólne, takie jak data emisji obligacji, informacje dotyczące emitenta, kody identyfikujące papiery wartościowe;
• kwoty przychodów alokowanych z obligacji;
• rodzaj i sektor działalności gospodarczej finansowanej z obligacji;
• cele środowiskowe i techniczne kryteria kwalifikacji;
• charakter aktywów i wydatków zrównoważonych środowiskowo.

Pierwszy 12-miesięczny okres sprawozdawczy rozpoczyna się w dniu emisji zielonych obligacji. Emitenci mogą jednakże przyjąć za datę zakończenia pierwszego okresu sprawozdawczego ostatni dzień roku kalendarzowego lub roku obrotowego emisji. Po dokonaniu pełnej alokacji przychodów z zielonych obligacji, emitenci mają obowiązek poddać się kontroli poemisyjnej, przeprowadzanej przez kontrolera zewnętrznego, w której ocenia się, czy emitent alokował przychody z obligacji zgodnie z przepisami rozporządzenia, na podstawie informacji przekazanych kontrolerowi zewnętrznemu jak również, czy emitent alokował przychody z obligacji zgodnie z przeznaczeniem określonym w arkuszu informacyjnym europejskiej zielonej obligacji. Szczegółowe elementy oceny zostały wskazane w załączniku IV do rozporządzenia (link do treści rozporządzenia wraz z załącznikami dostępny jest na stronach Rady Europejskiej). 

Emitenci europejskich zielonych obligacji, po dokonaniu pełnej alokacji przychodów i co najmniej raz w całym okresie trwania tych obligacji, mają również obowiązek do sporządzenia i podania do wiadomości publicznej sprawozdania dotyczące wpływu europejskiej zielonej obligacji na temat wpływu wykorzystania przychodów z obligacji na środowisko, z wykorzystaniem wzoru określonego w załączniku III. Sprawozdanie to podlega kontroli przeprowadzanej przez kontrolera zewnętrznego.

Rozporządzenie EuGB przewiduje również szereg obowiązków informacyjnych, związanych z emisją zielonych obligacji. Emitenci zostali zobowiązani do zapewnienia, by roczne sprawozdania z alokacji oraz (w stosownych przypadkach) wyniki kontroli poemisyjnej były podawane do wiadomości publicznej w terminie 270 dni od zakończenia każdego 12-miesięcznego okresu.  Ponadto, emitenci obligacji zobowiązani są do opublikowania, na swoich stornach internetowych oraz do nieodpłatnego udostępnienia informacji takich jak:

• wypełniony arkusz informacyjny;
• wynik kontroli przedemisyjnej;
• link do strony internetowej, na której można zapoznać się z prospektem;
• sprawozdania z alokacji europejskiej zielonej obligacji;
• wyniki kontroli poemisyjnych;
• sprawozdanie dotyczące wpływu europejskich zielonych obligacji.

Kontrolerzy zewnętrzni – system rejestracji oraz nadzoru ESMA

Jak wspomniano wyżej, kontrolę przedemisyjną oraz kontrolę poemisyjną sprawują kontrolerzy zewnętrzni. Działalność tych kontrolerów będzie działalnością reglamentowaną, co oznacza, że będzie ona podlegać rejestracji i nadzorowi przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA).

Zgodnie z art. 22 ust. 1 rozporządzenia, przed podjęciem czynności kontrolerzy zewnętrzni europejskich zielonych obligacji muszą zostać wpisani do rejestru ESMA. Wniosek o wpis zawierać ma w szczególności:

• nazwę wnioskodawcy, jego adres, identyfikator podmiotu prawnego;
• strukturę własnościową wnioskodawcy (np. dane jego wspólników, udziałowców);
• tożsamość członków kadry kierowniczej najwyższego szczebla i członków organu kierowniczego wnioskodawcy;
• liczbę analityków, pracowników i innych osób bezpośrednio zaangażowanych w czynności w zakresie oceny, oraz ich poziom wiedzy, doświadczenia i wyszkolenia zdobytych przed rozpoczęciem i podczas pracy dla wnioskodawcy w ramach przeprowadzania kontroli zewnętrznej lub świadczenia podobnych usług;
• opis procedur i metodyk wdrożonych przez wnioskodawcę w celu sporządzania wyników kontroli.

ESMA wpisuje do rejestru wnioskodawcę jako kontrolera zewnętrznego tylko wówczas, gdy spełnione są następujące warunki:

1) kadra kierownicza najwyższego szczebla i członkowie organu kierowniczego wnioskodawcy:

a) cieszą się wystarczająco dobrą opinią;

b) posiadają odpowiednie umiejętności, aby zapewnić wykonywanie przez wnioskodawcę zadań wymaganych od kontrolerów zewnętrznych na podstawie niniejszego rozporządzenia;

c) posiadają odpowiednie kwalifikacje zawodowe;

d) posiadają stosowne doświadczenie w zakresie czynności takich jak zapewnianie jakości, kontrola jakości, przeprowadzanie kontroli przedemisyjnych i poemisyjnych oraz kontroli sprawozdań dotyczących wpływu, wydawanie zewnętrznych opinii na temat dostosowania lub usługi finansowe;

2) liczba analityków, pracowników i innych osób bezpośrednio zaangażowanych w czynności w zakresie oceny dokonywane przez wnioskodawcę oraz ich poziom wiedzy, doświadczenia i wyszkolenia są odpowiednie, aby wnioskodawca mógł wykonywać zadania wymagane od kontrolerów zewnętrznych na podstawie rozporządzenia;

3) zasady wewnętrzne wnioskodawcy wprowadzone w celu zapewnienia zgodności z przepisami rozporządzenia są odpowiednie i skuteczne.

Kontrolerzy zewnętrzni podlegają nadzorowi sprawowanemu przez ESMA. Podmiot ten może wzywać do udzielenia wszelkich informacji niezbędnych do wykonywania przez ESMA jej obowiązków, przeprowadzać dochodzenie, w ramach którego ESMA będzie uprawniona w szczególności do wglądu we wszelkie dokumenty, dane, procedury i inne materiały, wykonania ich kopii, wzywania do złożenia ustnych lub pisemnych wyjaśnień czy żądania rejestrów połączeń telefonicznych i przesyłu danych. ESMA może także przeprowadzać kontrole na miejscu w dowolnych obiektach podmiotów objętych nadzorem, jak również żądać od właściwych organów państwa członkowskiego przeprowadzenia takiej kontroli.

W przypadku ustalenia, iż dana osoba dopuściła się określonych naruszeń, ESMA:

• cofa wpis do rejestru kontrolera zewnętrznego;
• cofa uznanie kontrolera zewnętrznego z państwa trzeciego;
• tymczasowo zakazuje kontrolerowi zewnętrznemu prowadzenia działalności w rozumieniu niniejszego rozporządzenia na terenie całej Unii do czasu zaprzestania naruszenia;
• zawiesza wpis do rejestru kontrolera zewnętrznego z państwa trzeciego;
• zobowiązuje daną osobę do zaprzestania danego naruszenia;
• nakłada grzywnę w wysokości od 20 000 EUR do 200 000 EUR;
• nakłada okresowe kary pieniężne w wysokości 3% średniego dziennego obrotu w poprzedzającym roku obrotowym lub w przypadku osób fizycznych, 2 % średniego dziennego dochodu w poprzedzającym roku kalendarzowym – za każdy dzień opóźnienia, o którym mowa w art. 61;
• wydaje publiczne ogłoszenie.

Warto również wskazać, iż Trybunał Sprawiedliwości ma nieograniczone prawo orzekania w odniesieniu do kontroli decyzji ESMA o nałożeniu grzywny lub okresowej kary pieniężnej zgodnie z rozporządzeniem. Trybunał Sprawiedliwości może uchylić, obniżyć lub podwyższyć nałożoną grzywnę lub okresową karę pieniężną.

Podsumowanie

Rosnąca świadomość ekologiczna oraz potrzeba wprowadzenia zmian w życiu gospodarczym staje się dominującym tematem w przestrzeni publicznej. Ambitne plany Parlamentu Europejskiego aby osiągnąć neutralność klimatyczna do 2050 r., na nowo kształtują europejską rzeczywistość. Wielkość kapitału inwestowanego w realizację założeń zielonej transformacji wymaga dywersyfikacji instrumentów finansowych zarówno po stronie publicznej, jak i prywatnej.

Zielone obligacje stanowią najnowsze rozwiązanie w zarówno na globalnym rynku długu, jak i (ogólnie) na rynku kapitałowym[9]. Na świecie można zanotować zainteresowanie owym instrumentem oraz coroczny wzrost emitowanych obligacji. Obecny rozmiar instrumentu finansowego wymaga regulacji i ujednolicenia na poziomie ponadnarodowym. W przypadku jego braku inwestycję zdecydowanie będą obarczone ryzykiem greenwashingu. Niewątpliwie regulacje zawarte w rozporządzeniu stanowią odpowiedź na zapotrzebowania rynku zielonych obligacji w tym zakresie. Dzięki zapewnieniu powszechnego dostępu do informacji o alokacji środków, kapitał będzie inwestowany faktycznie w projekty zrównoważone środowiskowo. Inwestorzy pozbędą się ryzyka pseudoekologicznego marketingu, jednocześnie zyskując pewność, że inwestują w projekty dostosowane do zielonej polityki UE

Inicjatywa regulacji rynku zielonych obligacji odpowiada również na potrzeby polskich przedsiębiorców z sektora MŚP. Należy zwrócić uwagę, że dotychczas zmagali się oni z utrudnionym dostępem do finansowania długoterminowych inwestycji, np. na okres dłuższy niż 5 lat. Dostrzegając jednoczesny spadek zainteresowania lokatami dla osób fizycznych, wprowadzenie zielonych obligacji zdaje się odpowiadać na potrzeby rynkowe[10].

Chociaż wydaje się, że obecnie wykorzystywanie zielonych obligacji nie jest w Polsce popularnym narzędziem[11], należy zwrócić uwagę na alternatywne i bezzwrotne programy funkcjonujące na naszym rynku, które są niewątpliwie preferowane przez przedsiębiorców. Do 2030 roku na zielone transformacje przeznaczone będzie łącznie 260 mld zł ze środków unijnych i krajowych. Wsparcie realizowane będzie za pomocą programów polityki spójności, Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, Inicjatywy REACT-EU, programów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wspólnej Polityki Rolnej oraz krajowych funduszy celowych.

Proponowane zmiany wprowadzają szeroki zakres podmiotów uprawnionych do emisji zielonych obligacji, przewidują zachowanie wysokich standardów inwestycji oraz mechanizmów skutecznej kontroli przed i poemisynej. Powyższe niewątpliwie pozytywnie wpłynie na popularyzację zielonych obligacji, a w konsekwencji będzie kolejnym kamieniem milowym w kierunku neutralności klimatycznej.

Krzysztof Niewęgłowski

doktorant na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie, ekspert ds. legislacji w Wydziale Analiz Prawnych Biura Analiz Sejmowych

---

[1] Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Europejski Zielony Ład, COM(2019) 640 final.

[2] Więcej na ten temat 

[3] Więcej na ten temat 

[4] European Council conclusions, 10-11 December 2020, EUCO 22/20.

[5] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 (Tekst mający znaczenie dla EOG), Dz.U. L 198 z 22.6.2020, str. 13—43.

[6] Więcej na ten temat 

[7] Chodzi tu o nakłady inwestycyjne objęte zakresem załącznika 1.1.2.2. rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2178.

[8] Chodzi tu o wydatki operacyjne objęte zakresem załącznika 1.1.3.2. rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2178.

[9] A. Lasowska, Zielona obligacja skarbowa jako perspektywiczny instrument rynku długu, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, ISSN 2083-8611, nr 382.

[10] Więcej na ten temat 

[11] Sprawozdanie Zarządu z działalności jednostki dominującej i Grupy Kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. 2021